2022 yılının son sayısıyla merhaba,
Bu sayımızın dosya konusunu, Kurtuluş Savaşı’nın sona ermesinin 100. yılı dolayısıyla “Kurtuluş Savaşı/Millî Mücadele Dönemi Romanları” olarak belirledik. Dosya editörümüz sevgili Şirvan Erciyes’in ve yazarlarımızın yoğun emek ve katkılarıyla ortaya güzel bir dosya çıktı.
Dosyamızda toplam 24 yazı yer alıyor. İlk yazı, Kurtuluş Savaşı/Millî Mücadele döneminin Türk romanına yansımasına genel bir bakış niteliğinde. Sonraki yazılarda ise Millî Mücadele dönemine az ya da çok değinen, konuları genel olarak işgal yılları, Kurtuluş Savaşı ve savaşın hemen sonrasında geçen ya da o dönemi fon olarak kullanan eserler ele alındı. Dosyamızda genel olarak ilgili dönemi konu edinen “romanlar” ele alınmış olmakla birlikte Nazım Hikmet’in Kurtuluş Savaşı’nı anlatan epik eseri Kuvâyi Milliye Destanı’nı da selamladık.
Dosyadaki yazıların sıralamasını, eserlerin tefrika/yayın tarihlerine göre (eskiden yeniye doğru) yaptık. Böylece okur, Millî Mücadele dönemini bizzat yaşayanların –ve Atatürk’ün– hayatta olduğu dönemde yazılan eserlerle ileriki yıllarda yazılan eserleri bir arada değerlendirip karşılaştırma imkânı bulacaktır.
İncelenen romanlardan ikisi, diğerlerinden farklı olarak Yunan edebiyatından eserler. Bu iki romanın özelliği, yazarlarının, savaştan sonra Yunanistan’a göç etmek zorunda kalan Türkiye kökenli Rumlar olmaları. Dolayısıyla bu yazarlar da işgal ve Kurtuluş Savaşı yıllarının tanıkları olarak o dönemi eserlerinde kendi bakış açılarıyla yansıtıyorlar.
Bu sayımızda dosya konumuz dışında beş yazıya yer verdik: “Resimden Edebiyata İmgenin Dönüşümü” dizimizin bu sayımızdaki başlığı “Tekinsizlik Kavramı Bağlamında E.T.A. Hoffmann Masallarının Bilge Alkor Yorumu”. “Doğu Romanları” dizimizin konusu ise Tahar Ben Jelloun’un Kutsal Gece romanı. Serbest incelemeler bölümünde Behiç Ak’ın Tek Kişilik Şehir adlı tiyatro eserine, Derviş Zaim’in Rüyet ve Mithat Cemal Kuntay’ın Üç İstanbul romanlarına ilişkin incelemeler yer alıyor.
Emeği geçen yazar ve editörlerimize teşekkür ediyor, iyi okumalar diliyoruz.
İÇİNDEKİLER
Millî Mücadele Romanları
Kurtuluş Savaşı Romanlarına Sosyolojik Bir Bakış / Bülent Kalkan
Direnişte Bir Cephe: Ateşten Gömlek ve Vurun Kahpeye / M. Utku Yeşilöz
Bir Kurtuluş Savaşı Anlatısı Olarak Kan ve İman / Suat Baran
Dikmen Yıldızı / Hasanali Yıldırım
Sodom ve Gomore’nin Simgesel Laneti yahut Millî Mücadele Döneminde İşgal İstanbul’u / Gonca Arkon Tekinel
Yüksek Edebiyattan Milliyetçiliğin Sığ Sularına: Mehmet Rauf ve Halas / Şener Şükrü Yiğitler
“Sizin Gibi Yabanın Biri”: Ahmet Celâl Üzerine Notlar / Fırat Kargıoğlu
Ankara Romanında Duyguların Yönlendirici Gücü Olarak Milli Mücadele ve Milli Mücadelenin Roman Dünyasına Yansımaları / Salih Dizdar
Mithat Cemal Kuntay’ın Üç İstanbul’unda Bir Taksim Üç Adnan / Bayram Sarı
Leonis –Bir Dünyanın Merkezindeki Şehir– İstanbul 1914-1922 Rum Kökenli Bir Çocuğun Gözünden Kurtuluş Savaşı / Münire Çalışkan Tuğ
Refik Halit’in Çete Romanında Aşk ve Direniş / Ümit Erdem
Kurtuluş Savaşı Günlerindeki ‘Yağmurlu’ ve ‘Kapanık’ İstanbul’un Romanı: Sahnenin Dışındakiler / Hasan Öztürk
İşgal İstanbul’unun Çürüyen Zenginleri Direnen Halkı: Esir Şehrin İnsanları / Özlem Fedai
İlhan Tarus’un Üçlemesinde İnsanlar: İsyancılar, Direnişçiler ve Savaşçılar / İbrahim Dizman
Kanlı Topraklardan Selam Söyle Anadolu’ya / Şirvan Erciyes
Kurtuluş Savaşı’nın “Öteki” Öyküsü: Küçük Ağa / Alkan Özdemir
Kurtuluş Savaşı’ndan İnsan Manzaraları / Altay Ömer Erdoğan
Yorgun Savaşçı Yılgın Millet / İsmail Şen
Millî Mücadelenin Öksüz Çocuğu / Melih Yıldız
Molla Mahmut’tan Teğmen Galip’e Selam ile Kurtuluş Savaşı’nda Talip Apaydın Kahramanları… / Alper Akçam
Aynanın İçindekilerden Kurtuluş Savaşı’na Bakmak: Allah’ın Süngüleri ve Sırtlan Payı / Selin Işık Orhuntaş Deniz
Halide Nusret Zorlutuna’nın Vatan Aşkı / Serap Akpınar
Gizli Örgütler, Adsız Kahramanlar / Serkan Parlak
Veda: Esir Şehirde Bir Konak / Dilek Üstündağ
Serbest İncelemeler
Resimden Edebiyata İmgenin Dönüşümü-3
Tekinsizlik Kavramı Bağlamında E.T.A. Hoffmann Masallarının Bilge Alkor Yorumu / İnci Aydın
Doğu Romanları-2
Fas Coğrafyasına Açılan Pencere: Kutsal Gece / Yavuz Ahmet
Yalnızlaşma ve Yabancılaşma Kıskacında Modern Şehir ve İnsan Yaşamı: Behiç Ak’ın Tek Kişilik Şehir Adlı Tiyatrosunda Distopik Kurgunun İnşası / Ali Erbay
Üç Boyutlu Bir Okuma: Derviş Zaim’in Rüyet’inde Metinlerarasılık / Hatice Kübra Üner
Üç İstanbul Romanı Üzerine Düşünceler: Bir “Tanık-Roman”ın Çizdiği Panorama / Jale Nur Turgut
